EĞİTİMDE DENETİM
TDK’ya göre denetlemek kelimesinin anlamı: “Bir işin doğru ve usulüne uygun olarak yapılıp yapılmadığını incelemek, murakabe etmek, teftiş etmek, kontrol etmek” tir (sozluk.gov.tr). Teftiş kelimesi denetim kelimesinin karşılığı olarak kabul edilebilir. Denetim sözcüğünü en iyi karşılayan yabancı kaynaklı sözcüklere bakacak olursak yukardan bakmak anlamına gelen “supervision” u tercih edebiliriz. En kaba tabirle daha iyi bilenin yani yukarda olanın eğitim sürecini kontrolüne denetim diyebiliriz.
Eğitimde denetim tarih boyunca süregelen bir gerçekliktir. Çünkü denetim örgütlerin var olmaları için olmazsa olmaz etkinliklerdendir (Erdem, 2006). Denetimin zorunlu olması farklı denetim anlayışlarının gelişmesine neden olmuştur. Denetimin amaçları, işlevleri süreci zamanla değişime uğramış, araştırmacılar denetimi farklı yönleriyle ele almışlardır (Wiles ve Bondi, 1996, 8). Eğitimde denetim anlayışı ise yönetim yaklaşımları ve kuramları ile paralel gelişme göstermektedir (Aydın, 2016, s. 3).
Denetim ve yönetim birbirinden ayrılması pek mümkün olmayan, birbirleriyle her daim ilişkide olan kavramlardır (Aydın, 2016, s. 4). Bu açıdan Harris ve Bessent denetimi yönetsel bir bakış açısı ile incelemiş “okulun temel öğretimsel amaçlarını gerçekleştirmesini doğrudan etkilemek için, okulun işleyişini sağlamak ve değiştirmek amacıyla okul çalışanlarının insanlar ve diğer nesnelerle ilişkili olarak yaptığı her şeyin denetimi” olarak açıklamışlardır (Aydın, 2016, s. 4).
Cogan ise denetimi bir “program geliştirme etkinliği” olarak görmektedir (Aydın, 2016, s. 4).
Marks, Stoops ve King’e göre ise denetim “öğretim süreci” açısından incelenmiş uygulama ve eylemlere öncelik verilmiştir (Aydın, 2016, s. 4).
Kimbal Wiles denertimi diğer örneklerden farklı olarak insan ilişkileri süreci ile ele almıştır. Bu modelde deneticinin görevleri insanların birbirleriyle olan diyalog ve ilişkilerinde ön plana çıkmaktadır (Aydın, 2016, s. 4).
Denetim ve ilişkili kavramlara bakacak olursak mesleki gelişimin denetimle doğrudan ilişkisinin olduğunu görebiliriz. Aynı şekilde öğretmen ve öğretmen kalitesinde denetim kavramı doğrudan karşımıza çıkmaktadır. Eğer denetim yaklaşımları araştırmalarla etkisizliği ortaya konmuş olan yaklaşımlar ise denetimci ne kadar başarılı olursa olsun sonuç vermeyecek ve bu da öğretmen gelişimini ve eğitimi olumsuz etkileyecektir (İlğan, 2017, s. 128-129).
Denetimde yeni yaklaşım gerekliliği ortaya çıkmaktadır. “Sürekli Geliştirme Temeline Dayalı Öğretim Denetimi” ise öğretimde statik olmaması, sürekli gelişimi esas alması, ders dışı etkenlerin de sürece dahil olup sürekli geliştirilmesi bakımından tercih edilmesi gereken bir modeldir (Erdem, 2006).
KAYNAKÇA
- Aydın, İ. (2016). Öğretimde denetim. Pegem Atıf İndeksi, 2016(6), 1-280.
- ERDEM, A. R. (2006). ÖĞRETİMİN DENETİMİNDE YENİBAKIŞAÇISI:“SÜREKLİ GELİŞTİRME” TEMELİNE DAYALI ÖĞRETİMİN DENETİMİ. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16), 275-294.
- https://sozluk.gov.tr/
- İlğan, A. (2012). Öğretmenlerin mesleki gelişimi ve denetimi: Öğrenen öğretmenler, başaran öğrenciler. Anı Yayıncılık.